Kalendarium

1930
Ojciec Marka umiera na raka.

1939 - 1946
Przymusowo wcielony do Armii Czerwonej na terenie ZSRR. Oskarżony o próbę dezercji, zostaje zesłany na roboty w kopalni na Uralu. Fatalne warunki odbiją się wiele lat później na zdrowiu. W wojsku nawiązuje znajomość z Glebem, malarzem, co skutkuje pierwszymi próbami rysunkowymi.

1946
W kwietniu wraca do Polski. Za namową kolegi malarza Bohdana Czeszki wstępuje do Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie, gdzie poznaje Halinę Pfeffer, swoją przyszłą żonę.

1948
Zdaje dużą maturę i rozpoczyna studia na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Pobiera nauk u m.in. u prof. Rafałowskiego i Nachta-Samborskeigo. Jest członkiem Towarzystwa Bratniej Pomocy Studentów ASP.

1953
Kończy studia uzyskując dyplom w zakładzie grafiki u prof. Kulisiewicza.

1954
Udział w Ogólnopolskiej Wystawie Plastyki w warszawskim Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych.

1955
Jest jednym z pomysłodawców Ogólnopolskiej Wystawy Młodej Plastyki „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi” w budynku warszawskiego Arsenału. Wystawia litografie z cyklu „Nigdy więcej getta” i „Reportaż spod szubienicy” oraz dwa oleje: „Napiętnowani” oraz „Cebule”. Nienagrodzony przez oficjalne jury wystawowe, uzyskuje akceptację publiczności i nagrodę specjalną tygodnika „Po Prostu”, ówczesnego forum „odwilżowego”. Wspólnie z kolegami, m.in. Krystyną Brzechwą, Janem Dziędziorą i Rysiem Bednarskim zajmuje pracownię przy ul. Solnej. Udział w Salonie Zimowym w Radomiu.

1956
Zakłada Salon Wystawowy „Po Prostu” w dawnym budynku Teatru Żydowskiego przy ul. Królewskiej w Warszawie. Będzie nim kierował aż do zamknięcia w 1961 roku, wystawiając tak artystów już rozpoznawalnych, jak debiutantów (Hilary Krzysztofiak, Maria Jarema, Tadeusz Kantor, Oskar Hansen, Witold Damasiewicz, Włodzimierz Kuntz, Andrzej Wróblewski, Bolesław Brzeziński, Wojciech Fangor). Dwukrotnie pokaże tu swoje malarstwo. Udział w zbiorowej wystawie malarstwa w C.B.W.A. w Warszawie oraz wystawie „Polska Sztuka Współczesna” prezentowanej w NRD, Chinach, Danii i ZSSR

1957
Razem z Haliną Pfeffer wprowadza się do osobnych pomieszczeń przy ul. Solnej. Oberländer po latach wyzna, że prace tworzone przed jej przyjściem do pracowni były „o niebo gorsze… o 100 nieb”. Wystawa „Polska Sztuka Współczesna” pokazywana w Kanadzie i USA.

1958
Współpracuje z tygodnikiem społeczno-literackim Związku Literatów Polskich „Nowa Kultura”. Wspólne wakacje z Haliną w Zakopanem. „Polska Sztuka Współczesna” objeżdża kraje Europy Środkowej: Bułgarię, Węgry, Rumunię i Czechosłowację.

1959
Udział w wystawach zbiorowych „Od Młodej Polski do naszych dni” w Muzeum Narodowym w Warszawie oraz w „Salonie marcowym” w Zakopanem. We wrześniu pierwsza wystawa indywidualna w Salonie „Nowej Kultury” – wystawia 16 prac. Rozpoczyna współpracę ze „Współczesnością”.

1960
Druga wystawa indywidualna w Salonie. Pracuje jako redaktor „Współczesności”. Jesienią kolejny wypad do Zakopanego z Haliną. Udział w wystawach zbiorowych w Muzeum Narodowym w Warszawie („Malarstwo polskie od połowy 18 w. do dnia dzisiejszego” i „Polska grafika współczesna1900 – 1960”) oraz w Muzeum Ruchu Rewolucyjnego w Warszawie.

1961
Wakacje spędza w Kuźnicy. Tu zainteresuje się pejzażem, co za kilka lat przypomni sobie w Nicei. Wystawa indywidualna w Centralnym Biurze Wystaw Artystycznych we Wrocławiu. Wystawy zbiorowe „Malarstwo polskie w 15-lecie PRL” w Muzeum Narodowym w Warszawie i „Warszawskie Getto” w muzeach w Amsterdamie, Sztokholmie, Kopenhadze i Danii, gdzie prezentuje „Napiętnowanych”..

1962
 Rozpoczyna pracę w „Zwierciadle”. Przechodzi nierozpoznany zawał. Wakacje spędza z Haliną nad morzem. Wystawa rysunków i grafik w Klubie Książki i Pracy w Zakopanem.

1963
Awansuje na kierownika graficznego „Zwierciadła”. Wyjeżdża do Szwecji. Nie wie, że nigdy nie wróci już do Polski. W marcu otwiera pierwszą indywidualną wystawę zagraniczną w sztokholmskiej Svea-Galleriet. Wystawa cieszy się sporym zainteresowaniem i zostaje ponownie otwarta w kwietniu. Oberländer dużo sprzedaje kolekcjonerom indywidualnym, zakupu dokonuje też Moderna Museet, a wystawie towarzyszą liczne recenzje prasowe. Uzyskuje zaproszenie do udziału w trwającej pół roku wystawie ogólnoszwedzkiej, która objedzie cały kraj. Czuje zastrzyk energii i czeka powrotu do Polski, by zabrać się do dalszej pracy. Planuje krótką podróż po Europie. Z Haliną, której nie pozwolono opuścić kraju, ma spotkać się w Paryżu. Szwecję opuszcza na statku i przez Hawr do Paryża dociera 22.V. Drugiej nocy po przyjeździe ma zawał. Pomaga mu Jan Lebenstein, przyjaciel z czasów Akademii, , a Halina dojeżdża po kilku dniach. Oberländer jest hospitalizowany w Paryżu, następnie spędza miesiąc w sanatorium w Dreux, na północ od stolicy. Po okresie rekonwalescencji zamieszkuje z Haliną w Paryżu. Udział w wystawie „20-lecie Powstania w Getcie Warszawskim” w Warszawie i Oświęcimiu oraz w prestiżowej wystawie „Oblicze człowieka” pokazywanej w wielu miastach Szwecji. W grudniu Halina wraca do Polski

1964
Na początku lutego w Paryżu otwiera swoją wystawę w galerii “La Soleil dans la Tete”. Przechodzi kolejny zawał, ponownie trafia do Dreux. Odkrywa literaturę hinduską. Incydent z życia szpitalnego, któremu świadkuje Oberländer, jest początkiem wielu nowych skojarzeń i rewelacji towarzyszących osobistej refleksji o sztuce i historii sztuki europejskiej. W lipcu do Francji wraca Halina.

1965
W styczniu Oberländer wyjeżdża do Nicei rozpocząć przygotowania do wystawy. Zwiedza okoliczne muzea, robi wypady do Monte Carlo. W lutym i marcu wystawa olejów, gwaszy i rysunków w Galerie la Vieille Echoppe w St. Paul de Vence. W maju kolejna wystawa w Svea-Galleriet w Sztokholmie. Prace Oberländera pokazywane podczas 3 Festiwalu Sztuk Plastycznych Lazurowego Wybrzeża w Musee de St. Paul de Vence. Zaprzyjaźnia się z Gombrowiczami, maluje Ritę. Dzięki staraniom kuzynki Doris Schreiber udaje mu się umieścić kilka rysunków w jednej z nowojorskich galerii. Oberländer osiedla się wraz z Haliną w Nicei.

1966
Podróż do Włoch (Wenecja, Mediolan, Udine).

1967
Halina spędza początek roku w Warszawie likwidując pracownię na ul. Solnej. Oberländer podróżuje do Berlina Zachodniego, gdzie w ramach Festwoche, wystawia prace w Galerie 6.

1969
Halina przyjeżdża do Nicei, gdzie w maju poślubia Marka Oberländera, lecz już w połowie lipca wyjeżdża z Francji do chorego ojca. Nie uda się jej uzyskać wizy, będzie zmuszona oddać paszport i nigdy już nie spotka męża.

1970
Późną jesienią wystawa akwarel w Galerie de Sfinx w Amsterdamie. Wystawy zbiorowe w Poznaniu i Warszawie.

1971
Udział w wystawach „25 lat Malarstwa Polskiego” w Poznaniu oraz „Grafika w Polsce Ludowej” w Warszawie.

1972
 Oberländer przechodzi kolejny zawał. Jest długo hospitalizowany. Spędza miesiąc w sanatorium w Aix-en-Provence. Wystawa zbiorowa „Kolekcja Ewy Garzteckiej” w Muzeum Narodowym we Wrocławiu (prezentowana później w Poznaniu i Warszawie).

1973
Dzięki jednemu z miejscowych kolekcjonerów wiosną udaje się otworzyć wystawę w Musee du Bastion Saint André w Antibes. Jest to pierwsza po szwedzkiej duża wystawa, gdzie na ścianach wisi około 100 prac. To rodzaj retrospektywy 1953-73. Odwiedza Paryż, w lipcu krótki pobyt w Bretanii. Pierwszy kontakt z artystą nawiązuje Mariusz Hermansdorfer, kierownik  Działu Stuki Współczesnej Muzeum Narodowego we Wrocławiu – kontakt, który za kilka lat zaowocuje pokaźną darowizną na rzecz Muzeum.

1975
Muzeum Narodowe we Wrocławiu zakupuje 2 obrazy.  Warszawska Zachęta przypomina „Napiętnowanych” na wystawie „Romantyzm i romantyczność w sztuce polskiej 19 i 20 wieku”. Obraz umieszczono jako żydowski rozdział w historii narodu polskiego w sali zatytułowanej „Naród, walka, męczeństwo”, gdzie wisi rama w ramę z „Rejtanem” Matejki, „Samosierrą” Michałowskiego, obrazami Malczewskiego, Gierymskiego, Grottgera i innych. Wystawa prezentowana również w Galerii Sztuki Współczesnej w Katowicach oraz Galeries Nationales du Grand Palais w Paryżu.

1977
Ofiarowuje 40 prac do Wrocławia, przeważnie z okresu paryskiego z lat 1963 – 65. Udziela żonie carte blanche w sprawie wszelkich decyzji dotyczących prac znajdujących się w Polsce. Jednocześnie ze strony Jacka Antoniego Zielińskiego z gorzowskiego Muzeum Okręgowego pojawia się inicjatywa przypomnienia „Arsenału”. Latem i jesienią maluje cykl dużych akwarel „Pejzaże wewnętrzne”. W październiku spędza kilka tygodni na Majorce, pogrążony w myślach o Chopinie.

1978
Wielkanoc w Paryżu. Jesienne plany wyjazdowe do Nowego Jorku krzyżuje kolejny zawał pod koniec maja. Przebywa w sanatorium w Calian sur Mer koło Nicei. W pierwszych dniach lipca odwiedza go Mariusz Hermansdorfer, na ręce którego Oberländer składa zgodę na przekazanie prac znajdujących się w Polsce do Muzeum. Zbiór wrocławski będzie teraz obejmował twórczość od końca studiów aż do prac najnowszych. Muzeum podejmuje się zorganizowania retrospektywy, na którą – jak się okaże – trzeba będzie jednak czekać 2 lata. Po wyjeździe Hermansdorfera Marek wykonuje telefon do przyjaciółki i opowiada o najszczęśliwszym dniu, w którym omawiał przyszłą wystawę w Polsce. Wkrótce potem umiera. Przyjaciele pochowali go w Calian sur Mer.  Z inicjatywy J. A. Zielińskiego Muzeum Okręgowe w Gorzowie Wielkopolskim organizuje wystawę „Formacja Artystyczna »Arsenał« 1955-1977” mającą na celu prześledzenie poczynań artystycznych twórców biorących udział w wystawie „arsenałowej”.

1980
Wczesną wiosną dochodzi wreszcie do opóźnionego otwarcia ogromnej pośmiertnej wystawy prac Oberländera. Kuratorem jest Mariusz Hermansdorfer. W czerwcu wystawa w warszawskim Domu Artysty Plastyka.

1984
Wystawa „Hommage a Marek Oberländer” w Galerie Municipale Renoir w Nicei.

1987
Wystawa indywidualna w Muzeum Okręgowym w Gorzowie Wielkopolskim. Wystawa „Trzy postacie z kręgu »Arsenału«: Marek Oberländer, Barbara Jonscher, Izaak Celnikier” w Muzeum Okręgowym w Gorzowie Wielkopolskim.

1988
Wystawa akwarel i gwaszy głównie z okresu nicejskiego w galerii Tadeusza Nyczka i Macieja Szybista „Inny Świat” w Krakowie.

1992
Wystawa prac Oberländera z zasobów magazynowych Muzeum Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim, gdzie kilkanaście jest zawsze prezentowanych w ramach stałej ekspozycji. Tu też znajdują się m.in. „Cebule”.

1993
Wiosną  dwie wystawy: „Was ist das Leben, was ist die Zeit, was ist die Ewigkeit” w Instytucie Polskim w Lipsku oraz wystawa w Muzeum w Zielonej Górze, gdzie prezentowane są prace ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Gorzowie.

1995
Prezentacja 8 prac nadesłanych z USA w ramach wystawy prac przyznanych rodzinie Nachta Samborskiego w muzeach w Ein Harod oraz Haifie w Izraelu.

1997
Wystawa w warszawskiej Galerii In Spe.

1999
Wystawa malarstwa, grafiki i rysunków ze zbiorów Muzeum Okręgowego w Gorzowie oraz prywatnej kolekcji Haliny Oberländer w Galerii Domu Artysty Plastyka w Warszawie. Otwarcie wystawy „Między ekspresją a metaforą” w Galerii Zachęta w Warszawie.

2003
W 25. Rocznicę śmierci Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki Galeria Krytyków Pokaz prezentuje 13 obrazów ze zbiorów Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu.

2005
Wystawa zbiorowa „Rok 1955” w Królikarni.