Biogram
HILARY (Hilary Krzysztofiak), malarz, grafik i scenograf teatralny, urodził się w Szopienicach (obecnie dzielnica Katowic) w 1926 roku. Studiował w warszawskiej ASP. Był członkiem awangardowej Grupy St-53, redaktorem graficznym m.in. pism „Po prostu” i „Ruchu Muzycznego”.
Uczestniczył w ważnych wydarzeniach artystycznych, m.in. w legendarnej Ogólnopolskiej Wystawie Młodej Plastyki w Arsenale w 1955 roku, I Plenerze w Osiekach, Biennale Form Przestrzennych w Elblągu, wystawach Galerii Krzywego Koła i Salonu Współczesności, odgrywając istotną rolę w kształtowaniu nowoczesnej sztuki polskiej w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XX w. Projektował też scenografię do wielu sztuk m.in. Ionesco i Mrożka, z którym się przyjaźnił.
W końcu lat sześćdziesiątych, po jednej ze swoich wystaw zagranicznych, nie wrócił do kraju — zdecydował się na emigrację, nie znajdując dostatecznej przestrzeni wolności dla siebie i swej sztuki. Po jego wyjeździe pracownia artysty w Warszawie została zaplombowana, potem obrazy wyrzucono na śmietnik, a pracami na papierze dekarze palili pod kotłami ze smołą podczas remontu dachu nad kinem „Wisła”.
Aktywne życie i twórczość artystyczną kontynuował Hilary z sukcesami w Niemczech, a następnie w Stanach Zjednoczonych. Brał udział w wystawach zbiorowych, miał też kilkanaście wystaw indywidualnych. W 1976 roku otrzymał nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego w Nowym Jorku. Był osobą znaną w polskich środowiskach emigracyjnych, m.in. w kręgu paryskiej „Kultury”. Pisali o nim m. in. J. Czapski, B. Palester, W. Odojewski i T. Nowakowski. Zmarł nagle na zawał serca w 1979 roku w Stanach Zjednoczonych, w wieku 52 lat.
W kraju cenzura PRL skazała go na nieistnienie. Chcąc przywrócić jego postać dziejom powojennej polskiej sztuki, Muzeum Narodowe w Warszawie, w marcu 1997 roku prezentowało w Galerii Zachęta wystawę retrospektywną twórczości Hilarego. Retrospektywa ta następnie gościła w Muzeum Śląskim w Katowicach i w Galerii Bunkier Sztuki w Krakowie.
Malarstwo Hilarego było prezentowane na wielu zagranicznych wystawach indywidualnych m.in. w Niemczech, Holandii, Francji, USA i Szwajcarii.
Prace artysty znajdują się w muzeach i zbiorach prywatnych w Europie i Stanach Zjednoczonych.
WYSTAWY
- Indywidualne
- 1956: Warszawa, Dyskusyjny Salon „Po prostu”
- 1961: Warszawa, Dyskusyjny Salon „Współczesność”
- 1963, 1965: Warszawa, Galeria „Krzywe Koło” (Galeria Sztuki Nowoczesnej)
- 1966: Paryż, Galerie Debrères
- 1966: Marsylia, Galerie Jouvens
- 1967: Paryż, Galerie Loliée
- 1967: Haga, Galerie Nouvelles Images
- 1967: Amsterdam, Galerie Partout
- 1968: Schiedam (Holandia), Galerij Simone de Graaf
- 1969: Düsseldorf, Galerie Hekuba
- 1970: Haga, Galerie Nouvelles Images
- 1970: Monachium, Galerie Christoph Dürr w Stuck Villa
- 1971: Krefeld (Niemcy), Studio Krüll
- 1971: Lozanna, Galerie Henry Meyer
- 1971: Frankfurt nad Menem, Galerie Grossbach
- 1972: South Orange (New Jersey, USA), Seaton Hall University Student Art Gallery
- 1976: Monachium, Galerie Wolfgang Kieslich
- 1976: Epse k. Deventer (Holandia), Galerie R. Lenten
- 1978: Cambridge (USA), BAAK Gallery
- 1978: Paryż, Galerie X
- 1979: Waszyngton, Franz Bader Gallery
- 1982: Paryż, Galerie Lambert
- 1991: Warszawa, Galeria Kordegarda
- 1992: Sommerhausen k.Würzburga, Galerie Roter Turm
- 1992: Lipsk, Instytut Polski
- 1992: Berlin, Instytut Polski
- 1994: Neuchâtel (Szwajcaria), Galerie du Pommier
- 1994: Moskwa, Instytut Polski
- 1995: Regensburg (Niemcy), Löschenkohl-Palais
- 1996: Rapperswil (Szwajcaria), Muzeum Polskie
- 1997: Warszawa, Zachęta (wystawa retrospektywna)
- 1998: Kraków, Bunkier Sztuki
- Zbiorowe
- 1954: Katowice (Stalinogród), mieszkanie Marii Obremby – Wystawa Grupy St-53
- 1955: Warszawa, Arsenał – Wystawa Młodej Plastyki pod hasłem „Przeciw wojnie, przeciw faszyzmowi”
- 1956: Katowice, Klub Pracy Twórczej w Instytucie Śląskim – pierwsza publiczna wystawa Grupy St-53
- 1956/1957: Warszawa, Klub „Krzywe Koło” (Galeria Sztuki Nowoczesnej) – Wystawa Grupy St-53
- 1957: Poznań, wystawa prac Grupy St-53 Katowice, Grupy R-55 Poznań, Grupy 55 Warszawa
- 1959: Warszawa, Zachęta (CBWA), III Wystawa Sztuki Nowoczesnej
- 1961/1962: Warszawa, Muzeum Narodowe – Wystawa Polskie Dzieło Plastyczne w XV-leciu PRL
- 1962: Warszawa, Galeria Krzywe Koło – Wystawa Konfrontacje 1956-1962
- 1962: Warszawa, Galeria Krzywe Koło – wystawa Argumenty 1962 (z okazji festiwalu muzyki współczesnej Warszawska Jesień)
- 1962: Warszawa, Zachęta – IX Wystawa Malarstwa i Grafiki Warszawskiego Okręgu ZPAP
- 1963: Warszawa, Galeria „Krzywego Koła” (Galeria Sztuki Nowoczesnej) – Wystawa Konfrontacje 1963
- 1963: Warszawa, Galeria Krzywego Koła – Wystawa Argumenty 1963
- 1964: Warszawa, Galeria Krzywego Koła (Galeria Sztuki Nowoczesnej) – wystawa prac malarskich uczestników I i II Pleneru Koszalińskiego
- 1965: Elbląg, Galeria EL w kościele podominikańskim – Wystawa Konfrontacje 65
- 1965: Londyn, Cassel Gallery
- 1967: Paryż, Galerie Lambert
- 1969: Monachium – Salon Jesienny niemieckiego związku zawodowego artystów w Monachium
- 1972: Monachium, Galerie Christoph Dürr
- 1975: Monachium, Galerie Wolfgang Kieslich BAV-Edition – wystawa „Kunst muss nicht teuer sein”
- 1978: Waszyngton, Franz Bader Gallery – wystawa New Faces 1978
- 1990: Warszawa, Muzeum Narodowe, Artyści „Krzywego Koła”
- 1992: Warszawa, Zachęta, Krąg „Arsenału 1955”
- 2002: Poznań, Galeria u Jezuitów – „W kręgu przyjaciół” (z kolekcji prof. Aleksandra Wojciechowskiego)
- 2003: Katowice, Muzeum Historii Katowic – wystawa „St-53 –Twórcy, Postawy, Ślady"
- 2004: Katowice, Galeria Sztuki Współczesnej BWA – „Katowicki Underground Artystyczny po 1953 roku”
- 2008: Warszawa, Galeria Fibak – „Noc Muzeów”
- 2013/2014: Warszawa, Muzeum Narodowe, Królikarnia - "Mikrohistorie"
- 2017/2018: Katowice, Muzeum Śląskie - "Zwrotnica. Początki neoawangardy na Górnym Śląsku"
